Listy o Mszy św. „trydenckiej”: Modlitwa i strój papieski

Jak już na pewno wiesz habemus Papam :) Dlatego zmieniłem nieco wcześniejszy pomysł i dziś zamiast zapowiedzianego wcześniej wyjaśnienia odnośnie znaczenia stałości i powtarzalności liturgii w rycie klasycznym, chciałbym zaoferować Ci dwie inne rzeczy: tradycyjną formułę modlitwy za żyjącego papieża (sam ją codziennie odmawiam) oraz króciutką refleksję opartą na pierwszym wystąpieniu Leona XIV, ale nie w aspekcie słów, a raczej stroju. Do tamtych spraw powrócę za tydzień.

Oremus pro Pontifice nostro Leone.

Dominus conservet eum, et vificet eum, et beatum faciat eum in terra, et non tradat eum in animam inimicorum eius.

Oremus

Deus, omnium fidelium pastor et rector, famulum tuum Leonem, quem pastorem Ecclesiae tuae praeesse voluisti, propitius respice: da eum, quaesumus, verbo et exemplo, quibus praeest, proficere: ut ad vitam, una cum grege sibi credito, perveniat sempiternam. Per Dominum nostrum Iesum Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum. Amen.

Módlmy się za naszego Papieża Leona.

Pan niech go zachowa i ożywia, i niech go uczyni szczęśliwym na ziemi, a nie podda go mocy jego nieprzyjaciół.

Módlmy się.

Boże, Pasterzu i Rządco wszystkich wiernych, wejrzyj łaskawie na sługę swego Leona, którego zechciałeś ustanowić pasterzem Twojego Kościoła; daj mu, prosimy, słowem i przykładem przyczyniać się do dobra tych, którymi rządzi, aby razem z powierzoną sobie trzodą osiągnął życie wieczne. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg po wszystkie wieki wieków. Amen.

A teraz kwestia papieskiego stroju. Być może pamiętasz sam moment ogłoszenia wyboru papieża Franciszka i jego pierwsze wyjście do wiernych zgromadzonych na Placu św. Piotra. Jego ówczesne przywitanie się z nimi świeckim pozdrowieniem Buona sera (po włosku „Dobry wieczór”) przeszło już praktycznie do legendy, którą progresiści opowiadają z zachwytem, a tradycjonaliści z ironią. Jednak równie, a nawet bardziej istotne było to, że nie założył wówczas stroju, który tradycyjnie zakładali papieże na ten moment i wyszedł ubrany tylko w białą papieską sutannę.

Ktoś mógłby powiedzieć: i cóż z tego? Jakie to ma znaczenie, co papież zakłada? Przecież nawet gdyby wyszedł w stroju clowna albo zgoła w stroju Adamowym, niczego by to w jego papieskim statusie nie zmieniło. W statusie zapewne nie (chyba, że mierzyć go poważnym traktowaniem, wówczas pewnie byłby problem). Ale bardzo dużo zmieniłoby się w przestrzeni komunikacyjnej. Nowy papież ubierając lub nie ubierając tradycyjnego stroju coś komunikuje. Benedyktyński historyk liturgii, Dom Alcuin Reid, po inauguracji pontyfikatu Franciszka określił różnicę pomiędzy nią a analogicznym momentem w pontyfikacie Benedykta XVI (ale można by też przywołać tu Jana Pawła II lub innych) w taki sposób, że ubiór tego ostatniego był „milczący”. Chodzi o to, że ponieważ założył on tradycyjny mucet i stułę, jego strój nie zwrócił niczyjej uwagi. Natomiast brak tego stroju u Franciszka, jeśli nie krzyczał, to w każdym razie dość wyraźnie mówił. A co mówił? Wydaje się, że przede wszystkim: tradycja mnie nie obowiązuje. Napisałem kiedyś szerszy tekst na ten temat, jeśli miałbyś ochotę to zapraszam Cię do lektury.

Ale dlaczego w ogóle Ci o tym piszę. Podejrzewam, że w ten czy inny sposób śledziłeś inaugurację pontyfikatu Leona XIV, jeśli nie na żywo, to jakoś inaczej. Wiesz więc, że w przeciwieństwie do Franciszka, wyszedł on do wiernych ubrany w tradycyjny strój papieski. Ze względu na gest poprzednika ubiór ten nie był tak „milczący” jak niegdyś ten Benedykta XVI. Ale mówił coś innego niż to, co manifestował papież z Argentyny. I wydaje się, że była to mowa dająca niepewną może i wątłą, ale jednak nadzieję.

Twój in Christo,